Ara Güler Hayatı ve Eserleri
Ara Güler 1928 İstanbul doğumlu, ellili yıllardan bu yana İstanbul başta olmak üzere Türkiye’nin ve dünyanın dört bir yanını ve onbinlerce simayı fotoğraflarla belgeleyen, fotoğraf stiliyle saygınlık kazanmış usta bir fotoğrafçı.
Ara Güler sadece büyük şehirleri ve ünlü simaları değil, Anadolu’yu, ülkenin köylerini, arkeolojik alanlarını, köylüsü, kasabalısı, şehirlisi sıradan insanları, sokak manzaralarının bir parçası olarak fotoğrafladı. Ara Güler’in fotoğraflarındaki insan faktörü ve sanatçının yakaladığı ifadeler, fotoğraflarının en güçlü öğesidir
Time Life, Paris Match ve Stern’in yanı sıra pek çok Türk gazetesi ve dergiler için muhabir olarak çalıştı, 1961’den hayata gözlerini yumduğu güne kadar Magnum Photos’un bir üyesi olmuştur.
Ara güler fotoğrafa dair, sanat ve sanatçı tanımlamalarından kaçınır, bu konularda polemiğe girmez. New York Times’da yayınlanmış bir röportajında şöyle der: “Sanatçı olma fikrinden nefret ediyorum, benim işim gördüğüm şeyi kaydetmektir.”
En yalın tanımıyla fotoğraf ve fotoğrafçılığa bakış açısını şöyle dile getirir: “Fotoğraf tarih olayıdır, tarihi zapt ediyorsun, bir makine ile tarihi durduruyorsun.”
En yalın tanımıyla fotoğraf ve fotoğrafçılığa bakış açısını şöyle dile getirir: “Fotoğraf tarih olayıdır, tarihi zapt ediyorsun, bir makine ile tarihi durduruyorsun.”
Bir diğer söyleyişe konuya yine kibirden arınmış, samimi tavrıyla yaklaşır; “Sanatsa, sanattır. Değilse, değil. Diğer insanlar bundan 100 yıl sonra karar verecekler.”
Ara Güler ve İstabul
Ara Güler’e lise yıllarında, babası tarafından hediye edilen fotoğraf makinası ve beraberinde amatörce başlayan uğraşısı, 1950 yılında, Yeni İstanbul Gazetesinde “foto muhabiri” olarak işe başlaması ile profesyonel çizgiye taşındı. Ara Güler, bu dünyadan ayrılana kadar, yetmiş yıla yakın bir süre, tabiri caizse İstanbul’un her karışını fotoğrafladı. Onun fotoğraflarında İstanbul’un değişen portresini, yıllar içinde geçirdiği evrimi görebilirsiniz.
Ara Güler, İstanbul’u tarihi mekanları, meydanları, köprüleri, caddeleri, iç içe geçmiş dar sokakları ve tüm bu sahnelere serpiştirilmiş insanlarıyla, kuşları, kedi ve köpekleriyle canlı ve yaşayan bir şehir tasviriyle fotoğrafladı.
Şehir merkezinden, Haliç’in büyük arterlerine, boğazın kıyılarında süzülen gemiler ve karaya çekilmiş kayıkları, elektrik direklerinde sıralı kuşlardan, gri gökyüzüne uzanan cami kubbelerine kadar Ara Güler’in fotoğraflarında İstanbul’un her dokusunu, her tonunu bulmak mümkündür.
Ara Güler 17 Ekim 2018’de “kronik böbrek yetmezliği ve periferik arter hastalığı” sebebiyle devam eden tedavi sürecinde 90 yaşında vefat etti. Ara Güler, ardında bir milyonu aşkın fotoğraf bırakarak bizlere veda etti. Kendisi “İstanbulun Gözü” olarak anılacak ve bu sözün doğruluğu, fotoğraflarına baktıkça yeni nesillerce de onaylanacaktır.
Ara Güler Tarafından Fotoğraflanan Ünlüler
Ara Güler’in fotoğrafladığı tarihi simalar, bir döneme imza atmış, sanatçı, yazar ve siyasetçiler şaşırtıcı oranda çoktur. Dünyaca tanınan ve Ara Güler’in fotoğrafladığı Picasso, Salvador Dali, Dustin Hoffman, Sophia Loren, John Berger, Alfred Hitchcock, Indira Gandi, Winston Churchill bu isimlerden bazılarıdır.
Ara Güler, doğal olarak, pek çok tanınan Türk simayı’da fotoğraflamıştır. Ara Güler tabiri caizse Türk siyasetinin çalkantılı tarihi boyunca, manşetlerde yer bulmuş tüm siyasetçilere karelerinde yer verdi. İsmet İnönü, Adnan Menderes, Bülent Ecevit, Süleyman Demirel, Necmettin Erbakan, Kenan Evren bunlardan bazılarıdır.
Ara Güler, Türkiye’nin, edebiyat tarihine ismini yazdırmış pek çok yazar, şair, ozan, düşünür, tiyatrocu, müzisyen ve sinemacıya fotoğraflarında yer verdi. Aşık Veysel, Yaşar Kemal, Orhan Veli, Nazın Hikmet, Muhsin Ertuğrul bunlardan bazılarıdır.
Ara Güler’in Afrodisias Antik Kentini Keşfi
Ara Güler, 1958 yılında, bir baraj açılışının fotoğraflarını çekip dönüş yoluna geçtiği sırada, akşam saatleri ile birlikte havanın kararması ve izlenecek yoldan emin olmaması sebebiyle, Aydın’ın Karacasu belgesine bağlı Geyre köyüne uğrar ve geceyi bu köyde misafir olarak geçirir.
Ertesi gün köyün her noktasında tarihi kalıntılarla karşılaşır. Köy kahvesinde sütun başından masalar, ev girişlerinde basamak niyetine konulmuş antik sütun parçaları, üzüm şırası çıkarmak için içinde ezme işlemi yapılan lahitler ve daha pek çoğu.
Ara Güler Köydeki tarihi eserleri fotoğraflar ve İstanbul’a dönünce fotoğrafları, çeşitli dergi ve gazetelerde paylaşır. Yaklaşık 1 yıl sonra Times dergisi, bölgeden renkli fotoğraflar talep eder ve Ara Güler Geyre’ye geri dönüp istenilen fotoğrafları çeker ve Times’a gönderilir. Times’da yayınlanan yazılar tüm dikkatleri Afrodisias üzerine çeker.
Afrodisias antik kentinde 1961 yılında, NewYork Üniversitesi Arkeoloji Profösör Kenan Erim Önderliğinde başlayan kazılar ile Afrodisias antik kenti gün ışığına çıkar. Afrodisias Unesco Dünya Kültür listesine girdi.
Ayrıntılı Bilgi: AFRODISIAS ( APHRODISIAS ) HEYKELCİLİĞİN ANTİK BAŞKENTİ
Ara Güler Kronolojik Fotoğraf Kariyeri
1950 – Ara Güler, Yeni İstanbul Gazetesinde fotoğraf muhabiri olarak çalışmaya başladı.
1953 – Ara Güler, Paris Magnum Ajansı’na katıldı.
1953 – Ara Güler, Amerikan Dergi Fotoğrafçıları Derneğine giren İlk Türk fotoğrafçı oldu.
1953 – Ara Güler, İngiltere’de yayımlanan “Yıllık Fotoğraf Antalojisi” tarafından dünyanın en iyi 7 fotoğrafçısından biri seçildi.
1958 – Ara Güler, ABD dergisi Time-Life’ın Türkiye ofisi açmasıyla, Bu dergi adına muhabirlik yapmaya başladı
1962 – Ara Güler, Almanya tarafından en önemli fotoğrafçılara verilen “Master of Leica” ünvanını kazandı.
1968 – Ara Güler, New York Modern Sanatlar Galerisi’nde düzenlenen “Renkli Fotoğrafın On Ustası” adlı sergisinde yer aldı.
1971 – Ara Güler, Lord Kinross’un “Hagia-Sophia” (Ayasofya) kitabının fotoğraflarını çekti.
1971 – Ara Güler, Picasso’nun 90. doğum gününe hitaben yayımlanacak “Picasso Metamorphose et unite” adlı kitap için Picasso’nun fotoğraflarını çekti.
1975 – Ara Güler, Yavuz zırhlısının sökülmesini konu alan “Kahramanın Sonu” belgesel filmini çekti
1979 – Ara Güler, Türkiye Gazeteciler Cemiyeti tarafından “Foto Muhabirliği” dalındaki birincilik ödülüne layık görüldü.
1986 – Ara Güler, Hürriyet Vakfı’nca basılan “Mimar Sinan” kitabında yayınlanacak kitapları çekti.
1991 – Ara Güler, Halikarnas Balıkçısı (Cevat Şakir Kabaağaçlı) adlı kitapta yer alacak fotoğrafları çekti.
1994 – Ara Güler, “Eski İstanbul Anıları” adlı fotoğraf kitabını yayınladı.
1995 – Ara Güler, “Bir Devir Böyle Geçti” ve “Yitirilmiş Renkler ve Yüzlerinde Yeryüzü” adlı fotoğraf kitaplarını yayınladı.
1996 – Ara Güler’in, “Babil’den sonra yaşayacağız” adlı öykü kitabı yayımlandı.
2002, Ara Güler, “Yeryüzünde Yedi İz” adlı öykü kitabı yayımlandı.
2004 – Ara Güler’e, Yıldız Üniversitesi tarafından, fahri doktora verildi.
2007 – Ara Güler, “beyaz Güvercinli Adam” adlı fotoğraf kitabını yayımladı.
